چاردیواری همچنان مردم را می‌خنداند

به بهانه پخش سریال  «چار دیواری» از شبکه آی‌فیلم، نگاهی به محتوای طنز این سریال انداخته‌ایم.

به گزارش آی‌فیلم به نقل از روزنامه جام‌ جم، سریال های کمدی تلویزیون از پر مخاطب ترین آثار تلویزیونی هستند. این سریال ها با فضای مفرحی که برای بیننده ایجاد می کنند می توانند چند دقیقه ای بیننده تلویزیون را از دنیای واقعی دور کنند. بیشتر سریال های طنز شبانه تلویزیون را نمی توان در ردیف آثار کمیک قرار داد چون کمدی تعریف خاص خود را دارد. کمدی باید تیغ دو لبه ای باشد که وظیفه اش نمایش و نقد معضلات و مشکلاتی است که جامعه و مردمش در طیف های مختلف با آن دست به گریبان هستند. اما سریال های طنز شبانه تلویزیون ساخته می شوند تا با تعریف قصه ای از رودررویی چند آدم با یک مشکل، مخاطبان را سرگرم کنند.

این گونه سریال ها بیشتر متکی به موقعیت و کلام هستند. موقعیت های طنز هم بیشتر بر محور رفتارها و کلام آدم هایی شکل می گیرد که داستان سریال را پیش می برند. در اصل سریال های طنز شبانه برشی از واقعیت زندگی آدم هایی است که زندگی روزمره خود را دارند، اما لحظاتی از این زندگی از نگاه دیگران خنده دار است. از میان این سریال می توان به سریال چاردیواری اشاره کرده که سروش صحت چند سال پیش آن را ساخت. این سریال داستان اعضای یک خانواده را روایت می کرد که در آپارتمان پدری زندگی می کردند.

چاردیواری روایت طنزگونه از این زندگی جمعی بود. آدم های چاردیواری تیپ هایی بودند که در کنار هم زندگی می کردند و کنتراست رفتارهای مختلف آنها در کنار هم باعث خنده می شد. چاردیواری طنز بود چون فقط به منظور خنداندن ساخته شده بود و تصمیم نداشت مساله یا مسائلی را نقد کند. جلوتر که بیاییم به سریال «زن بابا» می رسیم که سعید آقاخانی آن را برای نوروز امسال کارگردانی کرد. زن بابا هم در خنداندن مردم تا حدودی موفق بود چون ساخته شده بود تا در روزهای نوروز مخاطبان تلویزیون را شاد کند. این سریال پر بود از موقعیت هایی که آدم های داستان در ارتباط با یکدیگر خلق می کردند.

آقاخانی با همین رویکرد چندی پیش سریال خوش نشین ها را مقابل دوربین برد و بازیگرانی مانند حمید لولایی، علی صادقی، مهران رجبی، مرجانه گلچین و... در آن به ایفای نقش پرداختند.

داستان آن را با ترفندهای بازیگری خود پیش می برند؛ ترفندهایی که دیگر برای مخاطب تازگی ندارد و بشدت تکراری شده است. البته بازیگرانی که نام آنها ذکر شد مدت هاست که به یک روش و سیاق بازی می کنند. آنها نشان داده اند که همیشه یک جور خواهند بود مگر این که کارگردان و قصه از آنها چیز متفاوتی بخواهد یا بسازد.

مثلا لولایی در سریال مسافران با دیگر آثارش فرقی نداشت، اما چیزی که لولایی را از تکراری شدن در این سریال نجات داد داستان مسافران و بازیگران جدیدی بودند که مقابل او قرار گرفتند و باعث شدند تا لولایی تکراری به نظر نرسد، اما زمانی که لولایی برای چندمین بار مقابل علی صادقی قرار می گیرد و داستانی تکراری را روایت می کند مجبور است همان بده، بستان های گذشته را تکرار کند.

** جدول پخش جدید آی‌فیلم فارسی

علی صادقی هم بارها و بارها در سریال های طنز که داستانی شبیه خوش نشین ها داشته اند و در همان فضا روایت می شده اند بازی کرده است، بنابراین اصلا لازم نیست که فرمول بازی خود را عوض کند. صادقی چند سال پیش در سریال سه در چهار به کارگردانی مجید صالحی بازی کرد که فضایی تقریبا شبیه خوش نشین ها داشت، اما در آنجا بازیش دلنشین بود چون او را مقابل محمد کاسبی گذاشته بودند و سه در چهار اولین سریال طنز شبانه بود که کاسبی بازی می کرد. پیش از سه در چهار کاسبی در سریال خوش رکاب بازی کرده بود که فضای طنز آن با فضای سه در چهار کاملا متفاوت بود. در سه در چهار شهره لرستانی نیز همبازی صادقی بود که جنس بازیش کاملا با صادقی فرق می کرد. همه اینها و داستان اجتماعی سه در چهار باعث شد تا بازی تکراری علی صادقی به چشم نیاید، اما همین نوع بازی در سریال خوش نشین ها بشدت آزار دهنده بود.

مشکل اساسی سریال های طنز گرفتار شدن در ورطه تکرار است. مثلا حلیمه سعیدی در سریال زن بابا با نقش سوری خانم درخشید. این پیرزن آنقدر در سریال زن بابا خوب بازی کرد که همه بینندگان این سریال به او علاقه مند شدند، اما حضور او در سریال خوش نشین ها همان تکرار سوری خانم است. بازیگرانی مانند سعیدی و پورمخبر که در دوران کهولت به دنیای بازیگری قدم می گذارند را بازیگران غریزی می نامند. آنها مقابل دوربین قرار می گیرند تا آنچه را که در ذهن دارند و مناسب فضایی است که کارگردان برایشان ترسیم کرده اجرا کنند. آنها زمانی می توانند متفاوت باشند که یا داستان تغییر کند یا بازیگران مقابل آنها کاملا با آثار قبلی شان فرق کند. مثلا پورمخبر زمانی که در ترش و شیرین مقابل لولایی و شفیعی جم قرار گرفت دیدنی تر شد یا در فیلم توفیق اجباری وقتی مقابل محمدرضا گلزار و باران کوثری قرار گرفت توانست برای مخاطب جذابیت داشته باشد.

پورمخبر در کنار رضا عطاران تکراری نمی شود چون عطاران همیشه عکس العمل و رفتار تازه ای برای مخاطب در چنته دارد و پورمخبر در مقابل این عکس العمل های تازه می تواند واکنش های خوبی داشته باشد.

آقاخانی با همه خلاقیت هایی که دارد نتوانسته خوش نشین ها را از دام تکرار برهاند. خوش نشین ها یادآور همه سریال های طنزی است که در سال های اخیر ساخته شده اند. فضای آن بشدت یادآور سریال های رضا عطاران است، اما وام هایی هم از سریال سه در چهار گرفته است. شوخی سازی های این سریال قدیمی هستند. این شوخی ها در سریال های دهه ۷۰ دیده می شدند. مثلا باز شدن در ماشین قراضه به وسیله مشت و لگد، اشتباهی گرفتن بیمار در بیمارستان، عوض شدن کیف و سرانجام به عاشقی ختم شدن و... . کمدی و طنز در سینما و تلویزیون ما پیشرفت کرده است. این پیشرفت را فقط کارگردانان و بازیگرانی تجربه می کنند که همیشه به دنبال داستان و فضایی تازه باشند و از تکرار پرهیز کنند.

اخبار مرتبط:

دانلود و مشاهده سریال «چار دیواری»

اختصاصی: «چاردیواری» را در آی‌فیلم ببینید

م ن / س م